Біз үшін жай ғана қоқыс болып көрінетін бос бөтелкенің артында үлкен мүмкіндік жатыр. Әдетте қолымыздағы сусын ішкен құтыларды қоқысқа лақтыруға асығамыз. Ал оларды қайта өңдеп, кәдеге жаратудың қаншалықты маңызды екенін ескере бермейміз. Атырауда басталған жаңа бастама осы көзқарасты өзгертуге бағытталып отыр. Қоқыс жәшігінен зауытқа жеткізілген әрбір пластикалық бөтелке енді пайдалы шикізатқа айналады. Бұл – бір жағынан көше-көшемізді қоқыстан тазартудың төте жолы болса, екінші жағынан экономиканы қолдауға серпін беретін іс.
Әлемнің алпауыт елдері әлдеқашан бос құтылардан киім матасына дейін, құрылыс материалынан сәндік бұйымға дейін түрлі-түрлі өнім өндіріп, оны экспорттап отыр. Ал еліміз үшін мұндай тәжірибе – тек қоршаған ортаны қорғау емес, жаңа мүмкіндіктер алаңы. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жасанды интеллект дәуіріндегі Қазақстан: өзекті мәселелер және оны түбегейлі цифрлық өзгерістер арқылы шешу» атты Жолдауында «Таза Қазақстан» ұлттық жобасын айрықша атап өтті. «Қоршаған ортаға жанашыр болу, оған үлкен жауапкершілікпен және шынайы қамқорлықпен қарау ұлттық идеологияның өзегі болуы тиіс.
Былтырдан бері «Таза Қазақстан» жалпыұлттық жобасы жүзеге асырылып жатыр, бұл баршамызға аян. Осы жұмысқа миллиондаған азаматымыз атсалысуда»,-деді Президент. Демек, бұл бастама – жай ғана экологиялық шара емес. Бұл әр азаматтың жауапкершілігін, ұрпақ алдындағы парызын айқындайтын қадам. Әр бөтелке – қоқыс емес, табиғатқа жанашырлықтың, болашаққа қамқорлықтың нышаны.
Бүгінде әлемнің көптеген елдері бос пластик бөтелкені қоқыс емес, құнды шикізат көзі ретінде қабылдайды. Оны қайта өңдеу арқылы түрлі салаға тиімді пайдалану жолға қойылған. Мәселен, дамыған мемлекеттерде пластикалық құтылардан полиэстер талшығы өндіріліп, ол киім-кешек, кілем, көрпе-жастық, көлік жабдықтарына қолданылады. Сонымен қатар қайта өңделген бөтелкелерден қаптама материалдары, жаңа ыдыстар, құрылысқа қажетті бұйымдар жасалады. Жапония, Германия, Нидерландия сынды елдерде бос бөтелкелерден жасанды тақтай, жиһаз, спорт алаңының жабыны әзірленсе, әйгілі спорттық брендтер – Nike пен Adidas қайта өңделген пластиктен арнайы спорттық киім тігуде. Айталық, бір футболкаға орта есеппен 10–12 бөтелке жұмсалады. Скандинавия елдерінде «депозиттік жүйе» жақсы дамыған. Яғни әр бөтелкені сатып алғанда оның құнына аздаған ақы қосылады. Ал бос құтыны арнайы аппаратқа тапсырғанда сол қаражат иесіне қайтарылады. Бұл халықты бөтелкені қоқысқа тастамай, керісінше жинауға ынталандырады. Осындай тиімді тәжірибелер Қазақстанда да кеңінен енгізілсе, бір жағынан қоршаған ортаны қорғап, екінші жағынан экономиканы дамытуға сеп болары анық.
Біз үшін жай ғана қоқыс болып көрінетін бос бөтелкенің артында үлкен мүмкіндік жатыр. Әдетте қолымыздағы сусын ішкен құтыларды қоқысқа лақтыруға асығамыз. Ал оларды қайта өңдеп, кәдеге жаратудың қаншалықты маңызды екенін ескере бермейміз. Атырауда басталған жаңа бастама осы көзқарасты өзгертуге бағытталып отыр. Қоқыс жәшігінен зауытқа жеткізілген әрбір пластикалық бөтелке енді пайдалы шикізатқа айналады. Бұл – бір жағынан көше-көшемізді қоқыстан тазартудың төте жолы болса, екінші жағынан экономиканы қолдауға серпін беретін іс.
Әлемнің алпауыт елдері әлдеқашан бос құтылардан киім матасына дейін, құрылыс материалынан сәндік бұйымға дейін түрлі-түрлі өнім өндіріп, оны экспорттап отыр. Ал еліміз үшін мұндай тәжірибе – тек қоршаған ортаны қорғау емес, жаңа мүмкіндіктер алаңы. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жасанды интеллект дәуіріндегі Қазақстан: өзекті мәселелер және оны түбегейлі цифрлық өзгерістер арқылы шешу» атты Жолдауында «Таза Қазақстан» ұлттық жобасын айрықша атап өтті. «Қоршаған ортаға жанашыр болу, оған үлкен жауапкершілікпен және шынайы қамқорлықпен қарау ұлттық идеологияның өзегі болуы тиіс.
Былтырдан бері «Таза Қазақстан» жалпыұлттық жобасы жүзеге асырылып жатыр, бұл баршамызға аян. Осы жұмысқа миллиондаған азаматымыз атсалысуда»,-деді Президент. Демек, бұл бастама – жай ғана экологиялық шара емес. Бұл әр азаматтың жауапкершілігін, ұрпақ алдындағы парызын айқындайтын қадам. Әр бөтелке – қоқыс емес, табиғатқа жанашырлықтың, болашаққа қамқорлықтың нышаны.
Бүгінде әлемнің көптеген елдері бос пластик бөтелкені қоқыс емес, құнды шикізат көзі ретінде қабылдайды. Оны қайта өңдеу арқылы түрлі салаға тиімді пайдалану жолға қойылған. Мәселен, дамыған мемлекеттерде пластикалық құтылардан полиэстер талшығы өндіріліп, ол киім-кешек, кілем, көрпе-жастық, көлік жабдықтарына қолданылады. Сонымен қатар қайта өңделген бөтелкелерден қаптама материалдары, жаңа ыдыстар, құрылысқа қажетті бұйымдар жасалады. Жапония, Германия, Нидерландия сынды елдерде бос бөтелкелерден жасанды тақтай, жиһаз, спорт алаңының жабыны әзірленсе, әйгілі спорттық брендтер – Nike пен Adidas қайта өңделген пластиктен арнайы спорттық киім тігуде. Айталық, бір футболкаға орта есеппен 10–12 бөтелке жұмсалады. Скандинавия елдерінде «депозиттік жүйе» жақсы дамыған. Яғни әр бөтелкені сатып алғанда оның құнына аздаған ақы қосылады. Ал бос құтыны арнайы аппаратқа тапсырғанда сол қаражат иесіне қайтарылады. Бұл халықты бөтелкені қоқысқа тастамай, керісінше жинауға ынталандырады. Осындай тиімді тәжірибелер Қазақстанда да кеңінен енгізілсе, бір жағынан қоршаған ортаны қорғап, екінші жағынан экономиканы дамытуға сеп болары анық.
